Bouwkwaliteit en snelheid geborgd dankzij KiK

Dit artikel verscheen in Cobouw Magazine 03 2024, online en in nieuwsbrieven 

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is ingegaan per 1 januari 2024. De kwaliteit van een bouwwerk is nu meer dan ooit een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de betrokken partijen. Gelukkig zijn er diverse hulpmiddelen om het kwaliteitsborgingsproces soepel en conform de nieuwe wet te laten verlopen. KOMO instrument Kwaliteitsborging, beter bekend als KiK, is daarvan een goed voorbeeld.

Als onderdeel van de nieuwe Omgevingswet is de Wkb het controlemiddel voor de juiste toepassing van de wettelijke eisen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De toezichthoudende rol van de gemeenten wordt overgenomen door een onafhankelijke kwaliteitsborger. Deze controleert het ontwerp en de uitvoering van bouwplannen en kijkt mee bij de uitvoering. Als aan de bouwregels is voldaan geeft hij achteraf een verklaring af. Voor Lars Kiebert, operationeel manager van KiK, is het belangrijk om vast te stellen ‘dat de kwaliteitsborger in de praktijk vooral een dienstverlener is.’

Efficiënte borging

De kwaliteitsborger toetst het bouwproject met behulp van een verplicht instrument als KiK. Dat is zijn wettelijke taak. Die validatie gebeurt op basis van de juiste aangeleverde documenten en door vast te stellen of het kwaliteitsmanagement van de uitvoerende partij voldoende is. Dat vraagt uiteraard om een goede samenwerking en wederzijds vertrouwen. Lars: “Roepen dat we het altijd zo hebben gedaan, dat gaat niet meer. Onder de Wkb moet meer dan ooit worden voldaan aan de technische regels uit het Bbl. Kwaliteit van bouwen staat voorop, maar hoeft de noodzakelijke snelheid van bouwen niet in de weg te staan. Integendeel: met KiK en de KiK-tool zijn beide doelen goed haalbaar.”

Keimpe Stroop is als oprichter van gBOU uit Heerenveen al vanaf het begin nauw betrokken bij de ontwikkeling van de Wkb en heeft al tientallen Wkb-proefprojecten uitgevoerd als kwaliteitsborger. ‘Helder zicht op bouwkwaliteit’ is het motto van gBOU. en dat vertaalt zich in een duidelijke en betrouwbare advisering en communicatie naar de klanten. Dat schept vertrouwen in elkaar en in het borgingsproces. Dit staat ook aan de basis de KiK-tool, want daarmee wordt “een tijdrovende en dure controle voorkomen”, aldus Keimpe.

Conceptueel bouwen

Om het woningtekort te helpen verminderen is conceptueel bouwen een aanrader. Keimpe is er duidelijk over: “Werken met gecertificeerde concepten is vele malen efficiënter, omdat alle onderdelen van zo’n woning al via de certificeringsroute van KOMO op kwaliteit zijn beoordeeld. Dat geldt ook voor gecertificeerde prefab-onderdelen. We hoeven bij een volgend project niet helemaal van vooraf aan het hele kwaliteitsborgingsproces over te doen. Niet alleen maakt dat onze taak als kwaliteitsborger eenvoudiger, het levert direct al een enorme versnelling van het bouwen zelf op. Immers, de technische bouwkwaliteit is al op voorhand gegarandeerd en daarmee ligt de verklaring van de kwaliteitsborger binnen handbereik.” Met andere woorden: kwaliteitsborging is niet bedoeld als hindernis, maar wordt juist ingezet om het bouwproces zo soepel mogelijk naar een goed eindproduct te begeleiden.

Keimpe maakt daarbij een belangrijke kanttekening: “Voor tussentijdse planwijzigingen moeten we waken, want die kunnen voor flinke vertragingen zorgen omdat daardoor het borgingstraject opnieuw moet worden doorlopen.” Te denken valt aan aannemers die met andere dan de afgesproken materialen willen gaan werken of opdrachtgevers die halverwege het bouwproces aanpassingen in de plattegrond willen laten doorvoeren. Daarbij ligt het accent op de technische bouwkwaliteit. Esthetische discussie horen niet thuis bij de kwaliteitsborger.